Nu ik (Jorieke) een jaartje ouder ben, is het ook maar weer eens tijd om achter de computer te gaan zitten om nog ons reisverhaal over Cambodja te typen. Iedereen trouwens nog heel erg bedankt voor de verjaardagswensen!

Vanaf de 4000 eilanden in Laos was het weer tijd om een grens over te gaan. Het blijft elke keer een avontuur, het gaat altijd anders dan gedacht, en deze keer was niet anders. Het begon goed; we werden door een bootje op tijd bij onze bungalow opgehaald om de bus op het vaste land te pakken. Eenmaal aangekomen konden we natuurlijk de bus niet vinden en waren de mensen van de boot weer weg voordat we om uitleg te vragen. Na even rondgelopen te hebben, vonden we gelukkig toch de opstapplek voor de bus, waar het weer Aziatisch wachten was op de bus. Na een uurtje ofzo konden we de bus in en gingen we naar de grens met Cambodja. Na een aantal steekpenningen betaald te hebben, die ik nog vol goede moed probeerde te ontduiken door een bonnetje te vragen maar wat een kanloze misse bleek, mochten we lopend de grens over. In Cambodja houden ze ook wel van een steekpenning of twee en vonden de ambtenaren elke handeling die er gedaan werd minimaal een dollar waard. Na een paar dollar armer en weer een Aziatisch uurtje wachten op de bus, zaten we nu dan toch echt in de bus die ons volgens planning rond half 8 's avonds in Phnom Penh zou droppen.

Maar dit mocht niet zo zijn. Na een paar uur rijden, kregen we pech. Het zou eerst binnen een half uurtje gefixed zijn, maar na dat half uurtje werd het al snel een uur. In de tussentijd dat we in de hete middagzon langs de weg zaten, hebben we ons niet totaal verveeld, want terwijl een Engelse haar hele levensverhaal bij me uitstortte en met tranen om relatieadvies vroeg (let wel we hadden haar net ontmoet...) had Rolf een leuk spelletje bedacht met pitten en een coca cola blikje, waar hij natuurlijk weer het best in was.... Tja, je moet toch wat? Na 4 uur, die toch echt niet voorbij vlogen, waren zelfs de locals er klaar mee en dan weet je dat het echt te lang duurt. Er werd een minibusje geregeld met nog plek voor ons erin. In Nederland is dit luxe, maar hier was het vooral weer gezellig druk met 20 man in een 12persoonsbusje. Ach, het was krap, maar we waren weer onderweg en binnen 4uur zouden we in Phnom Penh zijn. Maar het mocht niet zo zijn deze dag en dit busje kreeg ook pech. Gelukkig was dit snel geregeld door een ander busje in te schakelen voor de laatste paar uur, maar dit was me toch een bus. Het is dat er nog net niet Partybus op de zijkant stond, maar de felle discolampjes en neonverlichting met de harde muziek zorgde ervoor dat er geen twijfel over kon bestaan. Wij konden met zijn allen niets anders doen dan alleen maar hard lachen, en de Cambodjaanse peuter voorin maakt het compleet door leuke dansjes te doen op de muziek. Aangezien het ondertussen al laat was, heb ik even mijn ogen gesloten tot we in de hoofdplaats aankwamen, en als ik de verhalen van Rolf hoor was dit maar beter ook. Hem verging het lachen al snel toen onze Partybus ‘leuke' spelletjes als chicken met de tegenliggers aan het spelen was. Gelukkig zijn we wel heelhuids aangekomen in Phnom Phen, ondanks dat het ondertussen al weer 2 uur 's nachts was. 's Nachts in het donker aankomen in een nieuwe stad zonder slaapplek is niet onze favoriete bezigheid en al helemaal niet in een nieuw land, dus we waren ook des te blijer toen een Cambodiaanse meneer die we hadden leren kennen in de bus zo aardig was om ons naar een guesthouse te brengen. Zo kwam er toch nog een leuk eind aan de reisdag.

Toen we wakker werden, beseften we ons pas echt dat we in Cambodja waren toen we naar buiten stapten. Het was een compleet andere wereld dan Laos. Wat echt raar was, is dat je hier in Cambodja dollars pint. De plaatselijke munt (riel) wordt wel gewoon gebruikt, maar kan je niet pinnen en de dollar is net zo normaal als de riel. Daarnaast heb je in Laos wel tuk-tuks, maar hier zijn ze echt overal in overvloede en overal waar je komt staan ze op je te wachten en vragen ze je of je een ritje wilt. We hadden nog niet echt gelezen wat er allemaal te doen was in de stad, en dan is het beste dat je kan doen gewoon lekker de stad in lopen en maar zien wat er gebeurt. En tja blijkbaar was dat bij ons in de shopstemming raken. We zijn naar meerdere marktjes geweest en hebben ons ook lekker uitgeleefd in een winkel waar ze kleding voor de pre-export prijs verkochten. We hebben dus even goed de geld uitgevende toerist gespeeld en dit 's avonds afgesloten met heerlijk te eten bij een van de vele restaurantjes bij de rivier die door de hoofdstad loopt. Iets wat ons ook gelijk opviel was het bedelen hier in Cambodja veel meer aanwezig is dan in Laos. In Laos zag je het eigenlijk bijna niet, en in Cambodja kan je niet over straat zonder minimaal 2 keer aangesproken te worden of je wat wilt kopen of gewoon geld wilt geven. Het is wel hartbrekend om te zien hoeveel kinderen dit doen, maar als je hier aan begint dan blijft de vicieuze cirkel aanwezig en blijven kinderen ingezet worden door de ouders om geld te ‘verdienen'. Wel lastig hoor!

Na de geld uitgevende toerist te zijn geweest, was het de volgende dag weer tijd voor wat serieuze zaken. Iedereen weet waarschijnlijk wel van de recente geschiedenis van Cambodja waarin door Pol Pot en zijn regime in korte tijd het merendeel van het land uitgemoord heeft. De Khmer Rouge kwam aan het einde van de Vietnam oorlog in 1975 Phnom Penh binnen en nam de macht. In eerste instantie dachten de Cambodianen dat het een bevrijding was, maar het bleek al snel anders. Iedereen moest aan het werk in het boerenleven en als ja als bedreiging gezien werd voor het regime (intelligent, andere etniciteit, of zelfs alleen maar een bril dragend wat dit was ook een teken van slimheid) werd je vermoord. In korte tijd werden miljoenen mensen vermoord. Het is nog onduidelijk hoeveel mensen er daadwerkelijk omgekomen zijn, maar er wordt gezegd dat een derde van alle inwoners (bijna 3 van de 8miljoen) vermoord zijn in de deze tijd. In en rond Phnom Penh zijn twee plekken die gebruikt werden in deze zwarte tijd van het land en die je kunt bezoeken.

De eerste is de Tuol Sleng gevangenis in het midden van de stad. De Security Prison 21, ook wel bekend als SR-21, was voorheen een middelbare school die ze hebben omgebouwd tot een van de meest gebruikte gevangenissen tijdens het regime. Je kunt hier heen en tijdens het bezoek voel je gelijk de grimmige sfeer. Veel is nog in de oude staat en als je bedenkt hoe kort geleden het allemaal nog maar gebeurd is, maakt het alleen maar bizarder en heftiger. Gemiddeld genomen werd elke gevangene hier 3 maanden vastgehouden en werden ze net zo lang ondervraagd en mishandeld tot ze informatie gaven. Na deze periode werden ze naar de Choeung Ek killing fields gebracht 15km uit de stad. Dit is de plek waar iedereen ter dood gebracht werd en begraven werd in massagraven. Ondertussen zijn er een aantal graven uit gegraven. Echt een hele heftige ervaring om in het echt te zien. Er is ook een gedenkteken met alle schedels die opgegraven zijn, en dat zijn er teveel. Terwijl je rondloopt zie je de hoeveelheid uitgegraven graven en dan bedenk je hoeveel mensen er wel niet in 1 graf werden gestopt. De mensen hier werden op gruwelijke manieren vermoord, zoals baby's die tegen een boom aangeslingerd werden en daarna in het graf dat er vlak naast lag werden gegooid. Al met al was het niet de meest gezellige dag van het reizen, maar het was heel erg goed om dit allemaal te zien, want deze gruwelijke geschiedenis is nog zo kort geleden en zo bepalend voor dit land. Op dit moment worden ook een aantal van de schakelstukken van het regime berecht, en het is alleen maar hopen dat er hier eindelijk ook iets van recht gedaan wordt voor alle slachtoffers.

De dag na het bezoeken van deze gruwelijkheden zijn we na het bezoeken van het Royal Palace in de bus gestapt richting Siem Reap. We waren in eerste instantie van plan om eerst naar het zuiden te gaan en dan omhoog voordat we naar Thailand gingen, maar aangezien Hans en Ypie (vrienden die we in Vietnam ook al tegen zijn gekomen) in Siem Reap waren en hierna door zouden trekken vonden we het leuk om nog eens een paar daagjes met hen door te brengen. Siem Reap ligt vlakbij Angkor, de voormalige hoofdplaats van het Khmer Keizerrijk. In de 12^e eeuw woonden in deze plaats 1 miljoen mensen, ter vergelijking in Londen woonden er destijds 50.000 mensen. Als gevolg van dit keizerrijk zijn hier in een relatief klein gebied heel veel tempels te vinden met als hoogtepunt Angkor Wat. We zijn samen met Hans en Ypie 2 daagjes met een tuk-tuk naar de tempels gegaan en nog één keertje op de fiets. Het was echt super mooi om de tempels in het echt te zien, vooral hoe immens groot en gedetailleerd het allemaal nog is. Naast een poging om de zonsondergang te zien, die helaas verstoord werd door een regenbui, hebben we wel de zonsopgang gezien. Echt heel mooi om achter de immens grote Angkor Wat tempel het langzaam licht te zien worden. We waren er met zijn 4-en al om 5 uur, want de zonsopgang was iets na half 6. Jammer genoeg kreeg ik het voor elkaar om vlak voor moment suprême echt heel nodig naar de wc te moeten, maar gelukkig was ik met een klein sprintje toch nog net op tijd terug.

Hans en Ypie gingen verder naar het noorden en wij hadden nog 1 plaats in Cambodja voordat we richting Thailand gingen. Onze volgende bestemming was Battambang, een plek die bekend staat om zijn plaatselijke trein. Een treinnetwerk in Cambodja is niet echt aanwezig, maar hier in Battambang kan je op een wel heel bijzondere trein stappen; de bamboetrein. Deze trein is uiteindelijk niet veel meer dan een bamboemat die op 2 door een motor aangedreven assen ligt. In de ochtend wordt het nog wel door de lokale mensen gebruikt als vervoer, maar in de middag is het vooral voor toeristen met natuurlijk een toeristenprijs. Toch was het echt super leuk om op zo'n bamboematje met een snelheid van 15 a 20km per uur over een niet altijd even glad spoor te racen. Hetgeen wat het extra bijzonder maakt, is dat het een enkel spoor is maar er wel verkeer beide kanten opgaat. Wij kwamen op een gegeven moment ook een ander bamboetreintje tegen, en na een kleine botsing kwamen we tot stilstand, maar ja wat nu? Gelukkig hebben ze hier een heel handig systeem voor; het treintje met de meeste mensen en bagage heeft het voorrecht om heel te blijven en de ander wordt uit elkaar gehaald en enkele meters verder weer in elkaar gezet. Een heel handig en eigenlijk ook grappig systeem om het enkel spoor probleem op te lossen.

Naast de trein hebben we ook nog wat vleermuizen bekeken. Na ja wat, in een grot in de omgeving van Battambang zitten ruw geschat 2 miljoen vleermuizen die elke avond naar buiten komen. We zijn al 1 keer eerder in de situatie geweest om de uittocht van vleermuizen te zien op Borneo, maar aangezien het toen te hard regende kwamen ze niet naar buiten. Toen het hier dus ook begon te druppelen waren we bang dit ze weer binnen zouden blijven, maar gelukkig waren deze vleermuizen niet van suiker gemaakt! Het was heel bijzonder om te zien hoe opeens de stroom van duizenden vleermuizen begint met naar buiten te komen en ze gecoördineerd zien waar ze heen gaan. Het fenomeen duurt blijkbaar 2 uur lang, maar na een half uurtje hadden wij genoeg vleermuizen gezien om 's nachts dromen over dracula te krijgen...

Na de laatste dag waarin we nog een kookcursus hebben gedaan, je kan nooit genoeg verschillende gerechten leren koken, was het helaas weer tijd om dit mooie land achter te laten. Vanwege (ja ik weet het; relatief) tijdgebrek in Azië hebben we besloten niet naar het zuiden van Cambodja te gaan. Dit zou namelijk inhouden dat we 2dagen loos op en neer zouden reizen in de bus en we wilden liever deze dagen wat nuttiger besteden. Cambodja is een heel bijzonder land en ik denk dat Rolf en ik ooit nog wel eens terug komen, want we hebben nog veel te weinig gezien.